بازنگری پهنه‌های اقلیمی شمال شرق ایران بر پایة کاربرد تلفیقی تغییر شاخص خشکی

نویسندگان

  • الهه عسگری دانشجوی دکتری اقلیم‌شناسی، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
  • تقی طاوسی استاد اقلیم شناسی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
  • فائزه شجاع دکتری اقلیم‌شناسی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
چکیده مقاله:

هدف پژوهش حاضر، بازنگری پهنه‌های اقلیمی شمال شرق ایران براساس واکاوی تغییرپذیری شاخص خشکی در تلفیق با تغییردیگر متغیرهای اقلیمی در محدودة حوضه شمال شرق ایران است. برای این منظور داده متغیرهای دمای هوا و بارندگی در مقیاس میانگین ماهانه و سالانه طی دوره زمانی 2017-1990 جمع آوری شد. برای رسیدن به هدف پژوهش در آغاز با بررسی تغییر بارندگی، تبخیر و تعرق و دما، طبقه‌بندی اقلیمی شمال شرق ایران مورد بازنگری قرار گرفت و نتیجه­های حاصل با الگوهای طبقه‌بندی دومارتون و کوپن گایگر مقایسه شد. سپس روند متغیرهای مذکور در قالب شاخص خشکی یونپ با بهره­گیری از آزمون من‌-کندال و تخمین‌گر شیب سن آزمون شد تا وضعیت خشکی منطقه ارزیابی شود. نتایج نشان داد که به کارگیری ضریب خشکی به عنوان عاملی مهم در الگوی اصلاحی ، باعث افزایش دقت طبقه بندی‌های این روش نسبت به مدل‌های پیشین می‌شود. براین اساس، منطقة مورد بررسی در هفت گروه اقلیمی طبقه بندی شد که پهنه Ac14، اقلیم خشک با زمستان سرد و تابستان بسیار گرم با 39 درصد و 9 ایستگاه و Ec14، اقلیم فرا خشک با زمستان سرد و تابستان بسیار گرم با یک ایستگاه به ترتیب بزرگترین و کوچک‌ترین ناحیة اقلیمی بودند. نتایج آزمون من کندال و شیب خط روند نیز برای شاخص خشکی یونپ بیانگر این مسئله بود که طی این ۲۸ سال شرایط خشکی در منطقه رو به افزایش بوده و وضعیت بیابان زایی در بخش‌های مختلف تشدید شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تعیین قابلیت مولد‌های اقلیمی در تولید داده‌های اقلیمی در مناطقی با محدودیت داده (مطالعۀ موردی: شمال و شمال شرق ایران)

مولدهای هواشناسی تصادفی در مطالعه‌های مختلفی از قبیل هیدرولوژیک، مدیریت محیط طبیعی و ارزیابی ریسک کشاورزی استفاده می‌شوند. این قبیل مطالعات اغلب به سری‌های زمانی طولانی مدت از دادۀ هواشناسی نیاز دارند. با توجه به محدودیت داده‌های اقلیمی در بسیاری از مناطق کشور و نیز کوتاه بودن طول دورۀ آماری، استفاده از مولدهای اقلیمی و مهم­تر از آن ارزیابی دقت و صحت آن­ها قبل از استفاده ضرورت دارد. لذا در این ...

متن کامل

بررسی تغییر جرم عناصر در فرایندهای اسکارنیفیکاسیون در شرق رودخانه سونگون- چای، شمال شرق تبریز، ایران

Copper-bearing skarn zone in east of Sungun-Chay river is located about 100 km NE of Tabriz, and was developed along the contact of the mineralized porphyry granitoid stock (Oligo-Miocene) with impure carbonate rocks (Upper Cretaceous). Both endoskarn and exoskarn occurred in this zone. Endoskarn is narrow (~0.5-2m) whereas exoskarn is relatively broad (25-55m) and contains minerals such a...

متن کامل

ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر طبقه بندی‌های اقلیمی در قسمت‌هایی از شمال غرب ایران

چکیده تغییر اقلیم یکی از مهمترین چالش­هایی است که بخش­های مختلف زندگی بشر را تحت تأثیر قرار داده است. در این مطالعه ابتدا نوع اقلیم در دوره پایه (1979-2009) در دو ایستگاه ارومیه و خوی طبق طبقه­بندی­های اقلیمی دومارتن و سلیانینف مشخص گردید. پس از ارزیابی توانمندی مدل ریزمقیاس­نمایی LARS-WG در دوره پایه، از بین مدل­های گردش عمومی جو، دو مدل­ که دارای بیشترین شباهت با گذشته مناطق مورد مطالعه بودند...

متن کامل

کاربرد gis و شاخص های ریخت زمین ساختی در پهنه بندی زمین-ساخت جنبا منطقه شمال نیشابور، شمال شرق ایران

با توجه به اینکه کشور ایران بر روی کمربند زلزله خیز آلپ- هیمالیا قرار دارد و هر چند یک بار شاهد زلزله-های مخرب و ویرانگری در آن می باشیم، بررسی وضعیت زمین ساخت جنبا و ارزیابی تهدیدات، خسارات و بروز این فعالیت ها در شهرها از اهمیت بالایی برخوردار است. گستره مورد مطالعه در شمال شهر نیشابور و ارتفاعات جنوبی بینالود ( km21117) قرار دارد. در این پژوهش با استفاده از هفت شاخص ریخت سنجی کمی از قبیل شاخ...

متن کامل

پهنه بندی اقلیمی مخاطرات جوی در شمال شرق ایران

هدف اصلی پژوهش پهنه بندی مخاطرات جوی خراسان بزرگ می باشد.در این پژوهش از داده های سازمان هواشناسی کشور برای یک دوره 38 سال برای 17 ایستگاه سینوپتیک استفاده شده است. ابتدا 13 مخاطره جوی شامل خشکسالی،بارش های شدید و حدی ،برف سنگین،تگرگ،توفان های تندری،کولاک،طوفان گرد و غبار،روزه های توأم با غبار،مه گرفتگی،سوزباد،یخبندان،امواج گرمایی در محدوده خراسان شناسایی گردید.سپس با توجه به تنوع مخاطرات جوی م...

15 صفحه اول

مقایسۀ روش‌های ریزمقیاس‌نمایی آماری مدل‌های تغییر اقلیم در شبیه‌سازی عناصر اقلیمی در منطقۀ شمال غرب ایران

در این پژوهش نتایج سه مدل ریزمقیاس‌نمایی SDSM، شبکة عصبی ANN، و مدل مولد آب‌وهوایی LARS-WG در شبیه‌سازی پارامترهای اقلیمی بارش روزانه، کمینه، و بیشینة دمای روزانه در منطقة شمال‏ غرب ایران مقایسه شده است. منطقة مورد مطالعه شامل دوازده ایستگاه هواشناسی است که دارای آمار بلندمدت‌اند. از داده‌های دما و بارش روزانة ایستگاه‌ها در دورة 1961 ـ 1990 به عنوان دورة پایه در مدل و دورة 1991 ـ 2001 به عنوان ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 13

صفحات  117- 134

تاریخ انتشار 2019-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023